W oparciu o dane podawane przez Polski Związek Paliw Alternatywnych oraz Polski Związek Przemysłu Motoryzacyjnego zauważalny jest stały wzrost rejestracji osobowych pojazdów elektrycznych. Coraz szerszy wybór elektrycznych wersji pojazdów, liczne korzyści, jak np.: możliwość poruszania się BUS-pasami w miastach, a także finansowe zalety posiadania samochodu elektrycznego sprawiają, że coraz więcej osób w Polsce rozważa zakup tego typu pojazdu.
Jednak tu pojawia się problem, a mianowicie to, gdzie samochód elektryczny można naładować i ile takich miejsc jest dostępnych w okolicy/na trasie. Samo ładowanie może potrwać od 1 do 3 godzin – w zależności od tego, czy jest to stacja AC lub DC i jaką ma moc ładowania, a także tego jaka jest pojemność baterii oraz możliwości poboru mocy przez pojazd. Wpływ na to ma także temperatura otoczenia. To wszystko sprawia, że użytkownicy samochodów elektrycznych jadąc w trasę, planują postoje, których celem jest naładowanie samochodu.
Stąd rozwinięta sieć punktów ładowania jest niezbędna do bezstresowego podróżowania. Większa liczba stacji zapewnia komfort i sprawi że gdy dany punkt ładowania, z którego planowaliśmy skorzystać, jest zajęty lub popsuty, to będziemy mogli znaleźć w bliskiej odległości następną ładowarkę. Dlatego odpowiednio rozbudowana i świetnie działająca sieć punktów jest kluczowym elementem procesu wdrażania i dalszego rozwoju elektromobilności w Polsce.
Na co zwrócić uwagę przy tworzeniu oraz zarządzaniu infrastrukturą stacji ładowania? W pierwszej kolejności rozróżnimy ją na dwa typy: infrastruktura publiczna oraz infrastruktura prywatna.
Infrastruktura publiczna to stacje ogólnodostępne dla wszystkich użytkowników ruchu drogowego posiadających pojazd elektryczny - są to przykładowo stacje dostępne na parkinach czy przy MOP. Ładowarki podlegające pod taką infrastrukturę są poddawane obligatoryjnie badaniom UDT.
Infrastruktura prywatna dotyczy stacji których celem jest ładowanie przez właściciela wyłącznie określonych pojazdów np.: samochody pracowników firmowych czy flotę kurierską/dostawczą. W przypadku takich stacji nie ma konieczności przeprowadzenia badania UDT.
Jak zbudować infrastrukturę ładowania?
Niezbędne są trzy elementy. Pierwszy to stacje ładowania pojazdów elektrycznych, drugi operator stacji ładowania, a trzeci to odpowiednia lokalizacja do posadowienia stacji. Omówimy je po kolei.
1. Stacje ładowania pojazdów elektrycznych
Wybierając dostawcę warto zwrócić uwagę na oferowane modele stacji ładowania, a także ich różnorodność. Wynika to z faktu, że lokalizacje wymagają różnych rozwiązań konstrukcyjnych oraz nieszablonowych pomysłów (np. może być konieczne zastosowanie długich przewodów typ-2).
Ponadto stacja powinna być wyposażona w odpowiednie zabezpieczenia (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Energii z dnia 26 czerwca 2019), a także w liczniki do pomiaru energii elektrycznej na potrzeby ładowanych pojazdów spełniające dyrektywę MID. Najistotniejsze w stacji jest wgrany protokół OCPP do komunikacji z operatorem stacji wraz z modemem GPRS/GSM.
Bardzo duże znaczenie ma wybrany model stacji ładowania. Jest on podyktowany rodzajem punktu ładowania, jaki chcemy dołożyć w naszej infrastrukturze. Poniżej krótka charakterystyka punktów ładowania:
- Punkt ładowania małej mocy – 3,7 kW do 11 kW – stacje AC
- Punkt ładowania normalnej mocy – od 11 kW do 22 kW – stacje AC
- Punkt ładowania dużej mocy – od 22 kW do 150 kW – stacje DC
I na koniec warto pamiętać, że stacja wraz z jej lokalizacją przekładają się na swego rodzaju prestiż. Jeśli użytkownicy raz za razem będą napotykać niedziałającą stację, zaczną ją omijać i przestanie być rentowna. Dlatego innym istotnym czynnikiem mającym wpływ na właściwe utrzymanie miejsca jest okres gwarancji, a także szybkość podjęcia i wykonywania serwisów.
tryb ładowania 3, wersja B
W wersji B stosuje się przenośny kabel ładowania AC, posiadający złącze z obu stron. Z jednej znajduje się wtyk ładowania pojazdu, który podłącza się do gniazda pojazdu. Znajdujący się po drugiej stronie kabla wtyk stacji ładowania podłącza się do gniazda na stacji ładowania.
tryb ładowania 3, wersja C
Jest to wersja odwrotna do wersji ładowania AC - kabel ładowania jest w niej podłączony na stałe do stacji ładowania. Na drugim końcu kabla znajduje się wtyk ładowania pojazdu, podłączany do gniazda pojazdu.
tryb ładowania 4
Ten tryb ładowania określa ładowanie prądem stałym (DC). W uwagi na wysokie moce ładowania w tym przypadku obowiązują bardziej restrykcyjne wymagania bezpieczeństwa. Dlatego w tym trybie ładowania wykorzystywany jest wyłącznie kabel ładowania podłączony na stałe do stacji – połączenie wtykowe znajduje się w pojeździe. Podczas wyboru należy określić liczbę punktów ładowania (dla stacji AC maksymalnie 2x punkt AC 22 kW, dla stacji DC maksymalnie 3 punkty – dwa punkty DC oraz jeden AC) oraz ich moc.
W tym przypadku wraz ze wzrostem mocy czas ładowania jest skracany, a co za tym idzie - lokalizacja stacji dla potencjalnego użytkownika jest atrakcyjniejsza, jednak koszty przyłącza energetycznego, koszt stacji oraz jej utrzymania adekwatnie są też wyższe.
2. Operator stacji ładowania.
Operator stacji ładowania jest odpowiedzialny za zarządzenie, funkcjonowanie, eksploatację, konserwację, bezpieczeństwo, rozliczanie użytkowników z procesu ładowania , a także za przesyłanie do EIPA (Ewidencja Infrastruktury Paliw Alternatywnych) danych o statusie punktu ładowania w stanie rzeczywistym oraz cenie za usługę. Stacja łączy się z wybranym operatorem, dzięki czemu może zarządzać pracą stacji zdalnie z poziomu aplikacji. Stacja bez operatora nie ma prawa funkcjonować jako ogólnodostępna. W Polsce na rynku dostępnych jest kilku operatorów. To oni udzielają systemu właścicielowi, który na podstawie adekwatnej umowy sam może zostać operatorem ogólnodostępnych stacji ładowania.
3. Miejsce postawienia stacji ładowania
Podczas wyboru miejsca należy zwrócić uwagę na:
- liczbę miejsc parkingowych i ich rozkład,
- moc przyłączeniową dostępną na punkty ładowania,
- czas na wykonanie modernizacji przyłącza (jeśli okaże się to niezbędne),
- możliwość rozbudowy o kolejne stacje, jeśli lokalizacja okaże się intratna,
- to, jak często miejsce jest odwiedzane oraz jak daleko jest od głównej drogi,
- czy w pobliżu zlokalizowane są obiekty gastronomiczne lub inne obiekty,gdzie użytkownik może spędzić czas w trakcie ładowania pojazdu elektrycznego.
Zarządzanie infrastrukturą jest realizowane zdalnie, z poziomu panelu operatora. Dzięki sieci GPRS/GSM oraz modemom z kartami SIM znajdujących się w stacjach z OCPP, możliwy jest bieżący monitoring, opcja włącz / wyłącz stację oraz tworzenie statystyk. Na ich podstawie można wywnioskować, które z modeli stacji oraz które lokalizacje są opłacalne. Jest to istotna informacja w przypadku podejmowania kolejnych kroków w celu dalszej rozbudowy infrastruktury ładowania.